Выплата плацяжоў у рэспубліканскі і мясцовыя бюджэты ажыццяўляецца на падставе прадстаўленых плацельшчыкамі (юрыдычнымі (індывідуальнымі прадпрымальнікамі) і фізічнымі асобамі) у банк плацежных інструкцый па выбары:
у безнаяўным парадку шляхам пералічэння (спісання) грашовых сродкаў з рахункаў плацельшчыкаў, праз* сістэмы дыстанцыйнага банкаўскага абслугоўвання і аб’екты праграмна-тэхнічнай інфраструктуры банка, сістэмы разлікаў;
наяўнымі грашовымі сродкамі (з дапамогай банкаўскай плацежнай карткі) у пунктах продажу і ўстройствах самаабслугоўвання банка*.
з пералікам устройстваў самаабслугоўвання банка.
Плацяжы ў бюджэт, якія падлягаюць выплаце з дапамогай аўтаматызаванай інфармацыйнай сістэмы адзінай разліковай і інфармацыйнай прасторы (далей - АІС «Разлік», ПС АРІП) з выкарыстаннем плацежных інструментаў, прадугледжаных заканадаўствам, вызначаюцца казначэйствам, дзяржаўным органам (арганізацыяй) згодна з заключаным дагаворам падключэння да АІС «Разлік» (Адкрытае акцыянернае таварыства «Нябанкаўская крэдытна-фінансавая арганізацыя «Адзіная разліковая і інфармацыйная прастора»).
Плацяжы ў бюджэт, кантроль выплаты за якімі ўскладзены на падатковыя органы, ажыццяўляюцца з дапамогай ПС АРІП (падстава: Закон Рэспублікі Беларусь ад 19.04.2022г. № 164-З «Аб плацежных сістэмах і плацежных паслугах»).
Факт выплаты плацяжу ў бюджэт з дапамогай ПС АРІП пацвярджаецца наяўнасцю ў АІС «Разлік» інфармацыі аб такім плацяжы. У якасці нумара дакумента, які пацвярджае выплату плацяжу ў бюджэт з дапамогай АІС «Разлік», выкарыстоўваецца ўліковы нумар аперацыі (транзакцыі) у адзінай разліковай і інфармацыйнай прасторы. Інфармацыя аб нумары аперацыі (транзакцыі) у АРІП прадастаўляецца плацельшчыку шляхам размяшчэння яе ў дакуменце, які пацвярджае ажыццяўленне плацяжу (квітанцыя, карт-чэк і інш.).
Парадак афармлення плацежных дакументаў на выплату плацяжоў у бюджэт рэгламентаваны Інструкцыяй аб парадку выканання рэспубліканскага бюджэту і бюджэтаў дзяржаўных пазабюджэтных фондаў па даходах, зацверджанай пастановай Міністэрства фінансаў і Праўлення Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь ад 08.12.2005 № 143/171, і Інструкцыяй аб парадку выканання мясцовых бюджэтаў па даходах, зацверджанай пастановай Міністэрства фінансаў і Праўлення Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь ад 23.12.2005 № 159/176.
Інфармацыю аб рэквізітах, неабходных для выплаты плацяжу ў бюджэт, да плацельшчыкаў даводзяць дзяржаўныя органы, іншыя арганізацыі і службовыя асобы, якія ажыццяўляюць юрыдычна значныя дзеянні (адміністрацыйныя працэдуры).
Пры афармленні плацежных дакументаў на выплату плацяжоў у бюджэт абавязкова пазначаюцца наступныя рэквізіты (пералік запаўняемых рэквізітаў залежыць ад сістэм разлікаў, з дапамогай якіх ажыццяўляецца перавод (плацеж), згодна са сцэнарыем аплаты**).
Код плацяжу ў бюджэт уяўляе сабой пяцізначны лік «ХРРПП», у якім:
«Х» - від плацяжу, які прымае наступныя значэнні: 0 - асноўныя плацяжы; 1 - пені; 2 - штрафы і сумы, даналічаныя па актах праверак; 3 - працэнты за карыстанне падатковым крэдытам; 4 - вяртанне плацяжоў; 5 - працэнты за прадастаўленне адтэрміноўкі (растэрміноўкі) па выплаце плацяжоў, у тым ліку працэнты, якія спаганяюцца ў адпаведнасці з Мытным кодэксам ЕЭС і заканадаўствам аб мытным рэгуляванні; 6 – плацяжы па падатковым крэдыце; 7 - плацяжы па адтэрміноўцы (растэрміноўцы); 8 - вяртанне пеняў; 9 - размеркаванне даходаў рэспубліканскага (мясцовага) бюджэту;
«РРПП» - код раздзела і падраздзела класіфікацыі даходаў бюджэту, устаноўленай у дадатку 1 да пастановы Міністэрства фінансаў Рэспублікі Беларусь ад 31 снежня 2008 г. № 208 «Аб бюджэтнай класіфікацыі Рэспублікі Беларусь».
Даведнік кодаў плацяжоў у бюджэт фарміруецца Міністэрствам фінансаў Рэспублікі Беларусь. З больш падрабязнай інфармацыяй можна азнаёміцца на сайтах: Міністэрства фінансаў Рэспублікі Беларусь; Міністэрства па падатках і зборах Рэспублікі Беларусь.
Бенефіцыяр - Міністэрства фінансаў Рэспублікі Беларусь (пры пераводзе грашовых сродкаў на рахунак рэспубліканскага бюджэту або адзіны рахунак) або назва галоўнага ўпраўлення (пры пераводзе грашовых сродкаў на транзітныя рахункі), УНП
Фактычны бенефіцыяр - назва кліента казначэйства (або назва мытні, якая ажыццявіла або будзе ажыццяўляць юрыдычна значныя дзеянні), ажыццяўляючага кантроль за выплатай плацяжу ў бюджэт, УНП.
У выпадку супадзення бенефіцыяра і фактычнага бенефіцыяра ў адной асобе рэквізіт не запаўняецца.
Інфармацыя аб рахунках з’яўляецца адкрытай у сетцы інтэрнэт і даступна пры пошуку на афіцыйным сайце Міністэрства фінансаў Рэспублікі Беларусь на старонцы «Выкананне бюджэту» _ «Рахункі бюджэтаў з 10 мая 2024 года» _ «Рэквізіты рахункаў для залічэння плацяжоў у рэспубліканскі бюджэт», «Рэквізіты рахункаў для залічэння плацяжоў у мясцовыя бюджэты».
Плацельшчык - асоба, за кошт грашовых сродкаў якой ажыццяўляецца плацеж у бюджэт;
Фактычны плацельшчык - асоба, на якую ў адпаведнасці з заканадаўствам ускладзены абавязак па выплаце плацяжоў у бюджэт (у выпадку супадзення плацельшчыка і фактычнага плацельшчыка ў адной асобе рэквізіт «фактычны плацельшчык» не запаўняецца) – назва юрыдычнай асобы або прозвішча, уласнае імя, імя па бацьку (калі такое маецца) фізічнай асобы;
УНП плацельшчыка/фактычнага плацельшчыка – уліковы нумар плацельшчыка, прысвоены ўпаўнаважанымі органамі Рэспублікі Беларусь (калі ў плацельшчыка/фактычнага плацельшчыка адсутнічае інфармацыя аб УНП, то для фізічных асоб рэзідэнтаў Рэспублікі Беларусь пазначаецца значэнне УНП "511111111" , для юрыдычных і фізічных асоб нерэзідэнтаў Рэспублікі Беларусь - "999999999");
у дачыненні да фізічнай асобы дадаткова пазначаюцца адрас яго месца жыхарства (знаходжання), ідэнтыфікацыйны нумар (пры яго наяўнасці) або даныя дакумента, які сведчыць асобу фізічнай асобы (у выпадку калі поле «УНП плацельшчыка/фактычнага плацельшчыка» прымае значэнне «511111111»);
у дачыненні да юрыдычнай асобы дадаткова пазначаюцца прозвішча, імя, імя па бацьку (пры яго наяўнасці) асобы, якая прадстаўляе юрыдычную асобу, яе пасада.
Інфармацыя аб УНП у дачыненні да юрыдычнай асобы рэзідэнта Рэспублікі Беларусь з’яўляецца адкрытай у сетцы інтэрнэт і даступна пры пошуку на афіцыйным сайце Міністэрства па падатках і зборах Рэспублікі Беларусь праз укладку «Сэрвісы» ў раздзеле «Дзяржаўны рэестр плацельшчыкаў» _ Пошук ЮА і ІП; пошук УНП фізічнай асобы: nalog.gov.by/ Галоўная_ Сэрвісы_ Дзяржаўны рэестр плацельшчыкаў _ Пошук фізічных асоб.
Пры афармленні плацежных дакументаў дадаткова пазначаюцца прызначэнне плацяжу:
пры выплаце дзяржаўнай пошліны - назва аб’екта абкладання дзяржаўнай пошлінай;
пры выплаце збору за праезд аўтамабільных транспартных сродкаў замежных дзяржаў па аўтамабільных дарогах агульнага карыстання Рэспублікі Беларусь - нумар рэгістрацыі прад’яўлення тавараў у пункце ўвозу або нумар дазволу на праезд аўтатранспартных сродкаў замежных дзяржаў па тэрыторыі Рэспублікі Беларусь, выдадзенага замежнай дзяржаве на праезд па тэрыторыі Рэспублікі Беларусь;
пры пералічэнні грашовых сродкаў ад рэалізацыі звернутай у даход дзяржавы маёмасці - нумар і дата акта вопісу і ацэнкі звернутай у даход дзяржавы маёмасці;
нумар і дата пастановы аб накладанні адміністрацыйнага спагнання і назва органа (прозвішча і ініцыялы службовай асобы), які вынес яе ( пазначаюцца пры неабходнасці);
пры выплаце штрафу - нумар і дата пастановы аб накладанні адміністрацыйнага спагнання і назва органа (прозвішча і ініцыялы службовай асобы), які вынес яе;
пры пералічэнні ў бюджэт плацяжоў у сувязі з узбуджэннем выканаўчых вядзенняў органамі прымусовага выканання - нумар і дата выканаўчага вядзення.
Пры афармленні разліковых дакументаў (паведамленняў) на выплату плацяжоў у бюджэт абавязак правільнага, дакладнага і поўнага запаўнення іх рэквізітаў з улікам патрабаванняў банкаўскага і бюджэтнага заканадаўства ўскладаецца на плацельшчыка.
Вяртанне выплачаных плацяжоў у бюджэт ажыццяўляецца ў адпаведнасці з патрабаваннямі бюджэтнага заканадаўства на падставе:
пісьмовай заявы плацельшчыка, якая прадстаўляецца плацельшчыкам па ўстаноўленай форме ў падатковы, мытны ці іншы орган, які прымае рашэнне аб вяртанні плацяжу ў бюджэт), з прыкладаннем дакументаў, якія пацвярджаюць выплату грашовых сродкаў у бюджэт, дакумента, выдаваемага арганізацыяй, якая ажыццяўляе кантроль за выплатай гэтага плацяжу;
паведамлення аб тэхнічнай памылцы банка, афармленне (фарміраванне) якога ажыццяўляецца непасрэдна банкам, які зрабіў такую памылку (у рамках рэгламентаванага парадку вяртання грашовых сродкаў, пералічаных (залічаных) неналежнаму бенефіцыяру, згодна з гл. 27 Інструкцыі аб банкаўскім пераводзе, зацверджанай пастановай Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь ад 29.03.2001 № 66 (у рэд. пастановы ад 12.09.2022 № 339);
рашэння суда.
* Пры наяўнасці тэхнічнай магчымасці, у залежнасці ад сістэмы разліку, з дапамогай якой фарміруюцца плацежныя інструкцыі.
** Сцэнарый аплаты ў ПС АРІП адрозніваецца ад сцэнарыяў аплаты, вызначаных банкам з улікам патрабаванняў заканадаўства, пры пералічэнні (спісанні) грашовых сродкаў з рахункаў плацельшчыкаў, пры выплаце наяўнымі грашовымі сродкамі (з дапамогай банкаўскай плацежнай карткі) у касах банка, праз сістэмы дыстанцыйнага банкаўскага абслугоўвання і аб’екты праграмна-тэхнічнай інфраструктуры банка, іншых сістэм разлікаў.