АІС ВГА

Паважаныя кліенты!

У рамках лічбавай трансфармацыі эканомікі краіны з 1 студзеня 2020 года ў Рэспубліцы Беларусь пачата работа аўтаматызаванай інфармацыйнай сістэмы выканання грашовых абавязацельстваў (АІС ВГА). Яна уведзена ў адпаведнасці з Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь «Аб удасканаленні безнаяўных разлікаў»  ад 16.10.2018 №414», пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь і Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь ад 28.06.2019 № 432/11 «Аб аўтаматызаванай інфармацыйнай сістэме выканання грашовых абавязацельстваў».

Укараненне АІС ВГА пацягнула за сабой змяненні бізнес-працэсаў па прыёме і накіраванні для выканання плацежных патрабаванняў без акцэпту, па апрацоўцы плацежных даручэнняў на пералічэнне сродкаў у бюджэт пры іх недастатковасці на рахунках (электронных кашальках), па браніраванні сродкаў на бягучых (разліковых) банкаўскіх рахунках, парадку спісання сродкаў у аплату нявыкананых грашовых абавязацельстваў у бясспрэчным парадку, вядзенні ўліку абавязацельстваў кліента для вызначэння чарговасці іх выканання і інш.

Укараненне АІС ВГА:

  • спросціць працэдуру выканання грашовых абавязацельстваў суб'ектаў прадпрымальніцкай дзейнасці і фізічных асоб (далей – плацельшчык);
  • прадаставіць магчымасць ажыццяўляць аператыўнае інфармаванне ўпаўнаважаных дзяржаўных органаў, банкаў і іншых зацікаўленых аб ходзе выканання грашовых абавязацельстваў плацельшчыкаў;
  • дазволіць выключыць выпадкі шматразовага спісання ўпаўнаважанымі дзяржаўнымі органамі сумы грашовых сродкаў па адным абавязацельстве з усіх рахункаў плацельшчыка ў банку;
  • забяспечыць аўтаматызацыю і ўніфікацыю працэсаў спагнання грашовых сродкаў для ўсіх упаўнаважаных органаў.

Удзельнікі АІС ВГА:

Да прамых удзельнікаў АІС ВГА адносяцца банкі, упаўнаважаныя дзяржаўныя органы (органы дзяржаўнага кантролю, падатковы, мытны, Міністэрства фінансаў, яго тэрытарыяльны орган і мясцовы фінансавы орган, орган Фонду, орган прымусовага выканання, орган, вядучы крымінальны працэс, і іншы дзяржаўны орган (упаўнаважаная службовая асоба), якія заключылі дагаворы на ўдзел з уладальнікам АІС ВГА, пры рэалізацыі сваіх паўнамоцтваў, прадастаўленых яму ў адпаведнасці з заканадаўчымі актамі на спагнанне ў бясспрэчным парадку грашовых сродкаў з рахункаў у банках (электронных грошай з электронных кашалькоў)).

Да ўскосных удзельнікаў АІС ВГА адносяцца спагнаннікі, якія не заключылі дагаворы на ўдзел з уладальнікам АІС ВГА, і плацельшчыкі.

Прамыя ўдзельнікі АІС ВГА фарміруюць і накіроўваюць для выканання ў выглядзе электронных дакументаў (электронных паведамленняў) плацежныя патрабаванні спагнаннікаў, заявы непасрэдна ў АІС ВГА, мінаючы банк. Прадстаўленыя ў банк прамымі ўдзельнікамі вышэйназваныя дакументы ў банк да выканання не прымаюцца.

Ускосныя ўдзельнікі АІС ВГА накіроўваюць плацежныя патрабаванні спагнаннікаў, плацежныя інструкцыі плацельшчыкаў, заявы праз абслугоўваючыя іх банкі.

АІС ВГА прымае ад банкаў і ўпаўнаважаных дзяржаўных органаў, якія заключылі дагавор з НБ РБ у выглядзе электронных дакументаў (электронных паведамленняў):

  • плацежныя інструкцыі плацельшчыкаў (плацежныя даручэнні кліентаў на пералічэнне плацяжоў у бюджэт, пры недастатковасці грашовых сродкаў на бягучых (разліковых) рахунках);
  • плацежныя інструкцыі спагнаннікаў (плацежныя патрабаванні без акцэпту ў лік выплаты плацяжоў у бюджэт, а таксама плацежныя патрабаванні без акцэпту кліентаў для выканання іншых абавязацельстваў);
  • інфармацыю аб прыпыненні расходных аперацый па рахунках (электронных кашальках), у тым ліку на пэўную суму грашовых сродкаў, на падставе рашэнняў (пастаноў), вынесеных упаўнаважанымі дзяржаўнымі органамі (службовымі асобамі);
  • інфармацыю аб накладанні арышту на грашовыя сродкі на рахунках (электронныя грошы ў электронных кашальках) на падставе пастаноў (прызначэнняў), вынесеных упаўнаважанымі дзяржаўнымі органамі (службовымі асобамі);
  • звесткі аб адкрыцці конкурснай вытворчасці ў дачыненні да плацельшчыка ў адпаведнасці з заканадаўствам аб эканамічнай неплацежаздольнасці (банкруцтве).

Чарговасць выканання прынятых АІС ВГА плацежных патрабаванняў спагнаннікаў, плацежных інструкцый плацельшчыкаў вызначаецца з улікам устаноўленай заканадаўчымі актамі чарговасці плацяжоў, а ў межах адной чаргі – з улікам даты і часу паступлення плацежных патрабаванняў спагнаннікаў, плацежных інструкцый плацельшчыкаў у АІС ВГА.

АІС ВГА:

  • акумулюе інфармацыю аб нявыкананых грашовых абавязацельствах плацельшчыкаў;
  • накіроўвае ва ўсе банкі, у якіх плацельшчыку адкрыты рахункі, запыты аб наяўнасці даступных грашовых сродкаў (электронных грошай) на рахунках (электронных кашальках) плацельшчыка;
  • накіроўвае ў адрас банкаў плацежныя інструкцыі для аплаты нявыкананых грашовых абавязацельстваў (далей – НГА), якія падлягаюць безумоўнаму выкананню.

Банк пры атрыманні запыту ад АІС ВГА абавязаны:

  • ацаніць магчымасць выканання кожнага плацежнага патрабавання спагнанніка, плацежнай інструкцыі плацельшчыка за кошт грашовых сродкаў (электронных грошай), якія знаходзяцца на кожным рахунку (электронным кашальку) кліента;
  • разлічыць і адправіць на працягу 15 хвілін у АІС ВГА інфармацыю аб даступнай для спісання з рахунку (электроннага кашалька) сумы грашовых сродкаў у аплату НГА;
  • заблакіраваць даступную для спісання і аплаты НГА суму грашовых сродкаў (электронных грошай) на рахунку (электронным кашальку), без магчымасці яе выкарыстання плацельшчыкам на іншыя мэты;
  • забраніраваць суму грашовых сродкаў (электронных грошай) на рахунку (электронным кашальку) у памеры неаплачаных НГА, устанавіўшы часовае абмежаванне іх расходавання, з улікам магчымасці накіравання на пазачарговыя і першачарговыя плацяжы.

Упаўнаважаным дзяржаўным органам прадастаўлена магчымасць адклікаць з АІС ВГА свае плацежныя патрабаванні, змяніць у іх рэквізіты, а таксама паменшыць суму нявыкананых грашовых абавязацельстваў па аформленых імі плацежных патрабаваннях, якія знаходзяцца ў АІС ВГА. Плацельшчык таксама мае права адклікаць накіраваныя ў сістэму плацежныя інструкцыі.